Foto: Shutterstock
U odgovoru Eparhije raško-prizrenske za Kosovo onlajn povodom izjave kosovskog premijera Aljbina Kurtija da su novcem kosovskih poreskih obveznika obnovljeni objekti SPC koji su uništeni u Martovskom pogromu 2004. godine, navodi se da su u obnovi uništenih hramova učestvovali država Srbija, EU, Rusija i druge zemlje, a da je novac uplaćivan preko kosovskih institucija.
Iz Eparhije raško-prizrenske navode da su u martovskom pogromu 17. i 18. marta 2004. albanski ekstremisti uništili ili teško oštetili 35 manastira i crkava Srpske pravoslavne crkve, za koje je premijer Kurti naveo da su obnovljene novcem kosovskih poreskih obveznika.
“Uz saglasnost Svetog arhijerejskog sabora SPC od 2005-2010. Komisija za obnovu Saveta Evrope, u kojoj su pored SPC i Zavoda za zaštitu spomenika kulture Republike Srbije učestvovali i predstavnici kosovskih institucija, obnovljen najveći dio uništenih crkava. Novac je uplaćivan preko kosovskih institucija, ali je dolazio i iz stranih zemalja. Evropska unija je direktno svojim sredstvima obnovila kompleks Prizrenske bogoslovije (u čijoj su obnovi učestvovali i Vlade Republike Srbije i vernici Ruske pravoslavne crkve)”, naveli su iz Eparhije raško-prizrenske.
Kako dalje ističu iz Eparhije, EU je obnovila svojim sredstvima i episkopski dvor u Prizrenu i još neke objekte nezavisno od Komisije za obnovu i u neposrednoj saradnji sa Eparhijom.
“Donacija Ruske Federacije od milion dolara, uplaćena je na međunarodnoj donatorskoj konferenciji u Parizu za obnovu oštećenih crkava preko UNESCO. Proces obnove ispred SPC vodio je po blagoslovu Sv. Arhijerejskog Sabora episkop Teodosije. Proces obnove u saradnji sa kosovskim institucijama je prekinut 2010. nakon insistiranja Prištine da iz Komisije za obnovu mora da izađe Zavod za zaštitu spomenika kulture Srbije, koji je do tada za sve obnovljene objekte radio projektnu dokumentaciju i sa svojim ekspertima nadgledao radove. Obnova je narednih godina nastavljena trudom Eparhije raško-prizrenske i uz pomoć međunarodnih i domaćih donatora”, zaključuje se u odgovoru Eparhije raško-prizrenske.
Treba podsetiti da je desetina crkava prethodno uništeno u periodu od 1999. do 2004. godine i većina njih nikada nisu obnovljene (objavljeno u publikaciji Raspeto Kosovo).
Ukupan broj uništenih i teško oštećenih crkava i manastira SPC na Kosovu uključujući i one iz martovskog pogroma je 150. Istovremeno sva pravoslavna groblja južno od Ibra su pretrpela veća ili manja oštećenja, a samo jedan deo je obnovljen.
